ព័ត៌មានជាតិ
សម្តេចតេជោ នឹងជួបនាយឧត្តមសេនីយ៍ជាន់ខ្ពស់ មីន អោងឡាំង ជាថ្មីតាមវីដេអូ ចង់ដឹងពីស្ថានភាពវិវត្តនៅមីយ៉ាន់ម៉ា
ភ្នំពេញ៖ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា បានប្រាប់ទៅឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ាឡេស៊ី តាមប្រព័ន្ធវីដេអូ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៥មករានេះថា ពាក់ព័ន្ធបញ្ហានៅមីយ៉ាន់ម៉ា បន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្តេចទៅកាន់មីយ៉ាន់ម៉ា កាលពីថ្ងៃទី៧ទី៨មករាដើមឆ្នាំនេះ នៅថ្ងៃស្អែកទី២៦មករា សម្តេចនឹងជួបជាមួយនាយឧត្តមសេនីយ៍ មីន អោងឡាំង សារជាថ្មីម្តងទៀត ដើម្បីចង់ដឹងអំពីស្ថានភាពវិវត្តថ្មីៗ នៅមីយ៉ាន់ម៉ា។
ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានប្រាប់ឱ្យដឹងថា៖ នៅក្នុងជំនួបនេះមានចំណុចពីរសំខាន់ៗទី១.គឺជំនួបស្ដីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី និងទី២.កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងអាស៊ានជាពិសេសវិបត្តិទៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
សម្ដេច បានគូសបញ្ជាក់ថា ការដែលសម្តេចអញ្ជើញទៅទស្សនកិច្ចនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីស្វែងយល់អំពីសកម្មភាព ជាក់ស្តែងហើយក៏ចង់ដឹងថាតើអ្វីជាបញ្ហាសំខាន់ដែលប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាអាចធ្វើបាន។ តើអ្វីខ្លះដើម្បីអនុវត្តនូវការឯកភាពទាំង៥ចំណុចរបស់អាស៊ាន ជាពិសេសសម្ដេចបានគូសបញ្ជាក់ការអញ្ជើញទៅទស្សនកិច្ចនោះ សម្ដេចបានយកទៅជាមួយនូវធម្មនុញ្ញអាស៊ាន ។ ទី១.ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ានបានព្រមព្រៀងគ្នាជាឯកច្ឆ័នទាំង៥ចំណុចនោះរួចមកហើយៗចំណុចនៃកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទនោះមានលំដាប់លំដោយរបស់វា ប៉ុន្តែសំខាន់សម្ដេចគូសបញ្ជាក់ថា គឺត្រូវតែបញ្ឈប់អំពើហិង្សាដែលបាននិងកំពុងកើតឡើងនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ជាពិសេសដើម្បីឲ្យមានបទឈប់បាញ់ នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ ក៏អាចមានឱកាសក្នុងការផ្ដល់ជំនួយមនុស្សធម៌ទៅប្រជាពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាដែលត្រូវការជំនួយជាចាំបាច់។ទី២. ជំរុញឲ្យមានកិច្ចសន្ទនាដែលជាផ្នែកមួយនៅក្នុងចំណុចទាំង៥ ដែលមេដឹកនាំអាស៊ានបានឯកភាពគ្នាហើយថ្វីត្បិតតែមិនទាន់មានការរីកចម្រើន ប៉ុន្តែសំខាន់សម្ដេចចង់ធ្វើយ៉ាងណា គឺទម្លុះនូវភាពទាល់ច្រក។
សម្តេចបន្តថា៖ ស្ថានភាពនៅមីយ៉ាន់ម៉ាគឺមានភាពស្មុគស្មាញ ដូច្នេះវាមិនអាចដោះស្រាយក្នុងរយៈពេលខ្លីពីរបីថ្ងៃបានឡើយ គឺត្រូវការពេលវេលាច្រើនតទៅទៀតគឺអាចរហូតដល់រាប់សិបឆ្នាំឯណោះ។
សម្តេចតេជោ ក៏បានជម្រាបលោករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ីថា ក្រោយពីទស្សនកិច្ចទៅមីយ៉ាន់ម៉ាបានពីរបីថ្ងៃក៏ស្រាប់តែមានការកាត់ទោសលោកជំទាវ អង់ សានស៊ូជី៤ឆ្នាំ ហើយក៏មានការប្រើប្រាស់យន្តហោះយោធាក្នុងប្រតិបត្តិការយោធា។
សម្ដេចក៏គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា សម្ដេចនឹងជួបជាមួយឯកឧត្តម មីនអោងឡាំង នៅថ្ងៃស្អែក២៦មករា២០២២ តាមប្រព័ន្ធវីដេអូ ដើម្បីចង់ដឹងបន្ថែមទៀត អំពីការងារទាំងអស់នេះ ហើយសម្ដេចក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរថា ឥឡូវនេះ ស្ថានភាពនៅមីយ៉ាន់ម៉ាមានលក្ខណៈស្មុគស្មាញយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារមីយ៉ាន់ម៉ាមានរដ្ឋាភិបាលពីរ ,រួមទាំងរដ្ឋាភិបាលស្រមោលផងដែរ។
សម្ដេចនឹងអញ្ជើញឯកឧត្តម មីន អោងឡាំង ចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន បើមានវឌ្ឍនភាពរីកចម្រើននៅក្នុងការអនុវត្តចំណុចទាំង៥ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆ័ន្ទរបស់មេដឹកនាំអាស៊ាន ប៉ុន្តែប្រសិនបើមិនមានទេ ឯកឧត្តម មីន អោងឡាំង ក៏ត្រូវត្រៀមបញ្ជូនតំណាងថ្នាក់នយោបាយ មកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានផងដែរ។
សម្ដេច បញ្ជាក់ផងដែរថា៖ ហេតុអ្វីបានត្រូវផ្សារភ្ជាប់ចំណុចទាំង៥ ដោយមានចំណុចខ្លះស្រដៀងគ្នា ហើយដំណោះស្រាយចុងក្រោយគឺការបោះឆ្នោត ដែលការបោះឆ្នោតនេះ មិនមាននៅក្នុងចំណុចទាំង៥នោះទេ ប៉ុន្តែការនិយាយគ្នានៅមីយ៉ាន់ម៉ានោះគឺមាននិយាយដល់រឿងបោះឆ្នោត។ សម្តេច បន្តថា បើយើងមិនធ្វើការជាមួយអ្នកកាន់អំណាចតើយើងទៅធ្វើការជាមួយអ្នកណា?
លើសពីនេះសម្តេចក៏បានជំរាបជូន នាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ាឡេស៊ី អំពីសំណើរនៃការបង្កើតយន្តការពីរ ដើម្បីរកច្រកចេញ នៅក្នុងឱកាសនេះ ,ទី១.អាស៊ានត្រយកា ដើម្បីជួយសម្របសម្រួល និងតាមដានវឌ្ឈនភាពនៃការវិវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងលើ ឯកច្ឆ័ន្ទទាំង៥ចំណុចរបស់អាស៊ាន ដែលមានអតីតប្រធានអាស៊ាន គឺប្រទេសប៊្រុយណេ និងអនាគត គឺប្រធានអាស៊ាន ដែលនឹងបន្តពីកម្ពុជា រួមទាំងអគ្គលេខាធិការអាស៊ានផងដែរ ដើម្បីធ្វើការងារនេះ។ យន្តការទី២.គឺសម្រប សម្រួលជំនួយ មនុស្សធម៌ឱ្យទៅសដល់ដៃប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលត្រូវការជាចាំបាច់ ជាពិសេសមានប្រេសិតពិសេសរបស់អាស៊ាន ,មជ្ឈមណ្ឌលអាហារ,មានភាគីខាងមីយ៉ាន់ម៉ា ភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិនិងអង្គការមនុស្សធម៌ដទៃទៀតផងដែរ។នៅពេលនេះ អាស៊ាន មានការងារជាច្រើនដែលត្រូវធ្វើ ដូច្នេះអាស៊ាន មិនអាចក្លាយជាចំណាប់ខ្មាំងរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាទេ។
ជាការឆ្លើយតប ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី បានជូនពរសម្ដេចតេជោ ហើយក៏បានអបអរសាទរចំពោះកម្ពុជាដែលទទួលធ្វើជាប្រធានអាស៊ានសម្រាប់ឆ្នាំ២០២២។ឯកឧត្តមបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ យើងត្រូវតែរួមគ្នាធ្វើការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។ ក្នុងនាមជាគ្រួសារអាស៊ាន យើងត្រូវតែចូលរួមទាំងអស់គ្នា ដើម្បីដោះស្រាយនិងរកផ្លូវសម្រាប់ដោះស្រាយតទៅមុខទៀតសម្រាប់អាស៊ាន ជាពិសេសសម្រាប់សហគមន៍អាស៊ាននៅឆ្នាំ ២០២៥។
ឯកឧត្តមបញ្ជាក់ថា៖ កម្ពុជាគឺជាដៃគូសំខាន់សម្រាប់ម៉ាឡេស៊ី ហើយក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរពិតជាមានការកើនឡើងយ៉ាងច្រើន ជាពិសេសឆ្នាំ ២០២០– ២០២១ ដែលលឆ្លុះបញ្ចាំងថា ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរមានការរីកចំរើន។ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរ គឺមានផលប្រយោជន៍ទាំងសង ខាង ហើយឆ្នាំនេះជាខួបនៃទំនាក់ទំនងលើកទី៥៥ឆ្នាំ ឯកឧត្តម បានបង្ហាញ ការរីករាយ ដែលប្រទេសទាំងពីរមានកិច្ចសហការល្អ។
ឯកឧត្តមបន្តថា៖ ឯកឧត្តមពិតជាយល់អំពីគោលបំណងនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្ដេចទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយឥឡូវនេះអ្វីដែលសំខាន់មីយ៉ាន់ម៉ា មានសារៈសំខាន់សម្រាប់អាស៊ានផង និងសម្រាប់សហគមន៍អន្តរជាតិផង។
ឯកឧត្តមបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ ស្ថានភាពនៅមីយ៉ាន់ម៉ាគឺទាមទារឲ្យយើងទាំងអស់គ្នាត្រូវតែចូលរួមដោះស្រាយទាំងអស់គ្នាជាបន្ទាន់។ ជាពិសេសទៀត ក្នុងក្របខណ្ឌនៃធម្មនុញ្ញអាស៊ាន និងមជ្ឈភាពអាស៊ាន គឺយើងត្រូវតែរួមគ្នាដោះស្រាយជាបន្ទាន់បញ្ហានៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីឲ្យស្ថានភាពត្រឡប់មកជាធម្មតាវិញ ជាពិសេសបញ្ឈប់អំពើហិង្សាជំរុញការសន្ទនាជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ជាពិសេសផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាតែម្ដង។
ឯកឧត្តម ក៏បានអំពាវនាវឱ្យដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ា រួមទាំងលោកជំទាវអោងសានស៊ូជីផងដែរ។
ឯកឧត្តម បានទទួលស្គាល់យន្តការផ្តល់ជំនួយតាមរយៈមជ្ឈមណ្ឌលអាហារអាស៊ាន និងភាគីផ្សេងទៀត តាមរយៈអាស៊ានដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យដល់ដៃប្រជាពលរដ្ឋដែលមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដោយសារវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ា កន្លងមកនេះ។
ឯកឧត្តម ពិតជាទទួលយកនិងកត់សម្គាល់ទាំងអស់រួមទាំងលិខិតរបស់សម្ដេចនិងការពិភាក្សានៅថ្ងៃនេះជាពិសេសគឺសំណើរបស់ក្នុងការបង្កើតយន្តការត្រយកាហើយប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា និងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី អាចគាំទ្រគោលការណ៍ទាំងនេះនិងការស្នើសុំឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីការប្រទេសអាស៊ានជួបពិភាក្សាគ្នាជាដើម។
ចំពោះប្រេសិតពិសេស របស់ប្រធានអាស៊ាន ឯកឧត្តមបានគាំទ្រទាំងស្រុងគឺធ្វើយ៉ាងណាឱ្យប្រេសិតពិសេសនេះអនុវត្តចំណុចកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទទាំង៥ចំណុចជាពិសេសធ្វើយ៉ាងណាស្នើសុំឱ្យប្រេសិតពិសេស អាចជួបបានគ្រប់ភាគីទាំងអស់នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
ឯកឧត្តមបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ ដរាបណាមិនមានការរីកចម្រើន នៃការអនុវត្តនៃកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទទាំង៥នោះទេ សេចក្តីសម្រេចដោយប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ានក្នុងការអញ្ជើញមីយ៉ាន់ម៉ាឱ្យចូលរួមប្រជុំកំពូលអាស៊ាននេះ នៅតែរក្សាឱ្យនៅដដែលដោយមិនមានការប្រែប្រួល។
នាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ាឡេស៊ី បានគូសបញ្ជាក់ថា៖ កន្លងមកនេះ ឯកឧត្តម មីន អោងឡាំងដែលបានចូលរួមប្រជុំអាស៊ានកាលពីខែ៤ឆ្នាំ២០២១ នៅទីស្នាក់ការកណ្តាលអគ្គលេខាធិការអាស៊ានបានឯកភាពទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទទាំង៥នោះហើយ ដូច្នេះនៅពេលនេះ របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាត្រូវតែអនុវត្តចំណុចកិច្ចព្រមព្រៀងជាលក្ខខណ្ឌទាំង៥នេះ។ យើងជាសមាជិកនៃគ្រួសារអាស៊ាន ដូច្នេះត្រូវតែដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ហើយអ្វីដែលយើងធ្វើនេះគឺមិនទទួលស្គាល់របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាទេ។ ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងគឺកសាងសហគមន៍អាស៊ាននៅតែបន្ត។ ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ាឡេស៊ី ក៏បានអរគុណសម្ដេចតេជោជាថ្មី ហើយថាការសន្ទនាជាមួយសម្តេចនៅថ្ងៃនេះ ឯកឧត្តមថានឹងបន្តសហការ ហើយសន្យាថា នឹងមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅកម្ពុជាសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២នេះ។ជាទីបញ្ចប់សម្តេចក៏បានអញ្ជើញនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី មកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាមុនកំពូលអាស៊ាននៅពេលខាងមុខផងដែរ៕
